De Taalkwestie (2000)
Collega’s
‘Beste collega’s’, zo zou ik toch niet gauw een stukje als dit beginnen, want bent u praktisch gezien wel mijn collega? Tot voor kort zou ik mij niet met deze kwestie hebben bezig gehouden, maar in toenemende mate ben ik in verwarring geraakt. Ik meende heel helder voor de geest te hebben wie of wat als collega te adresseren, maar er lijkt een nieuwe trend te zijn ingezet. Ik en mijn collega’s ontvangen van diverse werknemers van de hogeschool steeds vaker brieven met de aanhef ‘Beste collega’s’. Onlangs nog kreeg ik een schrij ven van iemand van het secretariaat en daar stond die aanhef ook boven. Heu, wat is dat nou? Heb ik er een nieuw soort collegae bij gekregen? Geeft deze medewerker les en maakt hij modulen? Of heb ik deze aanspreekwijze altijd verkeerd begrepen? In de laatste hard copy versie van Van Dale staat bij het woord collega toch duidelijk ambtgenoot, en zo staat er verder dat het als eerste lid in samenstellingen als collega-bestuurder, collega-docent en het prachtige collega-schurk wordt gebruikt. Het tweede lid geeft daarin de maatschappelijke positie of hoedanigheid die overeen komt met die van een ander. Het gaat dus wel degelijk om de altijd door mij zo gevoelde gelijkheid in ambt of werkpositie, afgaande op dit woordenboek.
Maar van een collega op een andere afdeling hoorde ik dat zijn baas ook de gewoonte heeft ontwikkeld de docenten in brieven aan te spreken met ‘collega’s’. Stel je voor: je krijgt een brief van je baas, waarin deze kenbaar maakt dat er dit jaar niet meer dan vijf weken ‘grote’ vakantie inzit, terwijl je weet dat bij andere afdelingen de collega’s zes weken hebben en op sommige hoge scholen zelfs zeven is toegestaan. De vakantiebrief’ heeft als aan hef ‘Beste collega’s’. U voelt wel daar klopt iets niet.
Maar, zoals ik al zei, er is een nieuwe trend gaande. Want ik ont dekte tot mijn verbazing, dat een recente brief van de directie ook met de aanhef ‘Collega’s’ begint. Daarmee was het me wel duide lijk geworden dat deze wijze van adresseren in alle geledingen ingang heeft gevonden. Nu lopen woordenboeken, althans in boekvorm, vrijwel altijd achter bij nieuw taalgebruik. Daarom heb ik maar eens gekeken in de versie van de Van Dale op internet. En daar schijnen ze wel op de hoogte te zijn van dit omstandig gebruik. De website meldt bij collega: ambtgenoot en… mede werker. Dus beste collega’s, zij gegroet!
Hans van Keken
Verschenen in het FSAOblad Ter Zake, 2000